Nie widać go, a wpływa na oceny i zdrowie dzieci. Co kryje się w szkolnym powietrzu?

Szkoła to nie tylko miejsce nauki, to również druga przestrzeń życiowa dzieci, w której spędzają znaczną część dnia. Badania pokazują, że uczniowie spędzają w klasach nawet 12% całego swojego czasu w ciągu życia szkolnego. To ogromny odsetek, który sprawia, że jakość powietrza w szkolnych budynkach staje się jednym z kluczowych czynników wpływających na zdrowie i rozwój młodych ludzi.

Szkoła jako przestrzeń społeczna i edukacyjna

Szkoły są jednymi z najważniejszych elementów infrastruktury społecznej, to właśnie tam dzieci uczą się, rozwijają umiejętności i nawiązują relacje. Jednak należy pamiętać, że klasy są znacznie bardziej zatłoczone niż biura czy inne miejsca pracy. Gęstość zaludnienia w klasach jest nawet czterokrotnie wyższa niż w typowych budynkach biurowych. W praktyce oznacza to większe ryzyko kumulacji zanieczyszczeń, szybsze pogarszanie się jakości powietrza oraz większe prawdopodobieństwo przenoszenia chorób.

Dlaczego jakość powietrza w szkołach jest tak istotna?

Powietrze w klasach bezpośrednio wpływa na zdrowie, komfort i zdolność uczenia się. Dzieci są w fazie intensywnego rozwoju, ich układ oddechowy i nerwowy jest bardziej wrażliwy niż u dorosłych. Oddychają szybciej, a w przeliczeniu na masę ciała pobierają więcej powietrza. To sprawia, że są szczególnie podatne na zanieczyszczenia, które w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do chorób układu oddechowego, alergii czy problemów poznawczych.

Wielu badaczy wskazuje, że warunki panujące w szkołach często są gorsze niż w biurach czy mieszkaniach. Zbyt wysokie stężenie dwutlenku węgla (CO₂), pyłów zawieszonych czy lotnych związków organicznych (VOC) to tylko część problemów. Dodatkowo w wielu placówkach pojawia się wilgoć, sprzyjająca rozwojowi pleśni i grzybów, które stanowią zagrożenie dla zdrowia dzieci i nauczycieli.

Jak zła jakość powietrza wpływa na dzieci?

Niska jakość powietrza w klasach nie zawsze daje objawy od razu, ale jej skutki są widoczne zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie:

• spadek koncentracji i gorsze wyniki w nauce: badania jednoznacznie pokazują, że wyższe stężenie CO₂ i zanieczyszczeń prowadzi do zmniejszenia zdolności poznawczych, wolniejszego przyswajania wiedzy i większej liczby błędów podczas zadań,
• zmęczenie, senność i bóle głowy: to częste efekty przebywania w źle wentylowanych klasach,
• większa absencja chorobowa: dzieci częściej chorują na infekcje dróg oddechowych, a ryzyko przenoszenia wirusów i bakterii w zatłoczonych pomieszczeniach rośnie,
• długofalowe skutki zdrowotne, m.in. ryzyko przewlekłych chorób układu oddechowego, astmy czy trwałego obniżenia funkcji poznawczych.

Warto podkreślić, że komfort cieplny i jakość powietrza w szkołach często różnią się od standardów dla dorosłych. Uczniowie czują się lepiej w chłodniejszym otoczeniu niż osoby pracujące w biurach. Temperatura, jakość powietrza, oświetlenie i akustyka, wszystkie te elementy łącznie kształtują warunki, w których dziecko się uczy.

Dlaczego wentylacja w szkołach to klucz do lepszej nauki?

Wentylacja jest podstawowym narzędziem zapewniającym bezpieczeństwo, zdrowie i komfort w szkołach. Otwieranie okien (tradycyjna metoda stosowana w wielu placówkach) nie rozwiązuje problemów jakości powietrza. Zimą prowadzi do wychładzania pomieszczeń i zwiększonych kosztów ogrzewania, latem nie zapewnia odpowiedniego przewietrzania, a w miastach dodatkowo wpuszcza do klas smog i hałas.

Dlatego coraz większe znaczenie zyskują systemy wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacja), które:

• zapewniają stały dopływ świeżego, przefiltrowanego powietrza,
• utrzymują stężenie CO₂ na bezpiecznym poziomie,
• zmniejszają ryzyko chorób i absencji uczniów,
• poprawiają komfort cieplny i koncentrację,
• obniżają koszty ogrzewania i klimatyzacji budynków.

Mimo że wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła jest dziś standardem w nowoczesnym budownictwie mieszkaniowym, w polskich szkołach wciąż jest rzadkością. Większość placówek nadal opiera się na wietrzeniu okiennym, które nie zapewnia odpowiedniej jakości powietrza ani stabilnych warunków cieplnych. Tymczasem rekuperatory, takie jak rozwiązania produkowane w Polsce przez REQNET, mogłyby diametralnie poprawić komfort nauki i zdrowie uczniów. Dzięki nowoczesnym wymiennikom ciepła i energooszczędnym wentylatorom łączą one dbałość o świeże powietrze z realnymi oszczędnościami na rachunkach za ogrzewanie i klimatyzację.

Społeczny i ekonomiczny wymiar jakości powietrza

Jakość powietrza w szkołach to nie tylko kwestia zdrowia i komfortu dzieci. To także zagadnienie społeczne i ekonomiczne. Uczniowie, którzy uczą się w lepszych warunkach, osiągają lepsze wyniki, co przekłada się na ich przyszłe możliwości zawodowe. Z kolei dla całego społeczeństwa oznacza to wyższy poziom wykształcenia, lepszą jakość życia i mniejsze obciążenia dla systemu ochrony zdrowia.

Szkoły powinny być miejscem, które sprzyja nauce, rozwojowi i zdrowiu. Tymczasem badania pokazują, że warunki panujące w wielu placówkach są niewystarczające, a często wręcz gorsze niż w biurach czy mieszkaniach. Zła jakość powietrza obniża koncentrację, zwiększa absencję chorobową i wpływa negatywnie na zdrowie dzieci.

Rozwiązaniem jest nowoczesna wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, która nie tylko poprawia komfort nauki i chroni zdrowie, ale także przynosi oszczędności i wspiera ekologię. Dzięki technologiom takim jak rekuperatory REQNET, szkoły mogą stać się przestrzenią naprawdę przyjazną uczniom. Miejscem, gdzie dzieci oddychają pełną piersią i mogą w pełni wykorzystywać swój potencjał.

Co możemy zrobić dla naszych dzieci w domu?

Rodzice mają realny wpływ na to, w jakich warunkach dzieci uczą się w domu. Regularne wietrzenie pomieszczeń, kontrola wilgotności i temperatury czy unikanie nadmiernego kurzu to podstawy, które poprawiają jakość powietrza. Coraz częściej sięga się również po rozwiązania techniczne – od oczyszczaczy powietrza, po wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, która utrzymuje stały dopływ świeżego powietrza bez strat energetycznych. W systemach wykorzystujących przewody antystatyczne, takich jak PEFLEX, powietrze zachowuje wyższą czystość, ponieważ kurz nie osadza się wewnątrz instalacji. Dzięki temu dzieci mogą uczyć się w zdrowszym otoczeniu, co sprzyja koncentracji, lepszym wynikom w nauce i ogólnemu samopoczuciu. Więcej dowiesz się w artykule Dlaczego jakość powietrza w domu może być tajnym sprzymierzeńcem Twojego dziecka w nauce?